Canlılar Alemi 4 * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

KÜNYE

Ortalama: 0 Yıldız

 

   Solucanlar;

 yassı, yuvarlak ve halkalı türleri vardır. Yassı solucanların parazit veya serbest yaşarlar, vücutlarında tek açıklık bulunur, eşeyli ve eşeysiz ürerler, genellikle hermafrodittirler, ip merdiveni sinir sistemi görülür. Örneğin; tenya, planaria, karaciğer kelebeği. Çift açıklıklı sindirim sistemi ilk defa yuvarlak solucanlarda görülmüştür. Çoğu, parazit ve ayrı eşeylidir. Kıl kurdu, askaris, kancalı kurt bu gruptadır. Halkalı solucanlarda kapalı kan dolaşım sistemi görülür. Erkek ve dişi üreme organlarının ikisi de bulunur fakat karşı cinsle döllenme yapar. Kas ve vücut sıvılarından oluşan hidrostatik iskeletleri vardır.

     Yumuşakçalar; 

kalsiyum karbonattan oluşmuş kabuk bulunur, suda ve karada yaşayan türleri vardır, suda yaşayanları solungaç solunumu yapar, eşeyli ürerler. Midye, istiridye, salyangoz, ahtapot, mürekkep balığı bu gruptadır.

     Eklembacaklılar;

 dış iskeletleri vardır, düz ve çizgili kasları vardır, malpighi tüpleri ile boşaltım yaparlar, açık kan dolaşımı görülür, metamorfoz (başkalaşım) görülür, sindirim sistemi, sinir sistemi ve üreme sistemleri gelişmiştir, solunumları kitapsı akciğer, solungaç veya trake ile gerçekleşir. Böcekler en büyük grubudur. Böceklerin vücudu baş, göğüs ve karın olmak üzere üç kısımdan oluşur. Böceklerde karakteristik olarak göğüs bölgesinden üç çift bacak çıkar. Çoğunda bir çift anten ve kanat bulunur. Örümcek, akrep, arı, kelebek, yengeç, karides, çiyan, eklembacaklılardır.

     Derisi dikenliler;

 kalker plaklardan oluşan bir iç iskeletleri vardır, açık dolaşıma görülür, eşeyli ve eşeysiz üreme görülür, rejenerasyon yetenekleri yüksektir, solungaç solunumu yaparlar. Deniz yıldızı, deniz kestanesi, deniz hıyarı ve deniz zambağı bu gruptadır.

b.Omurgalılar:

  •      Tamamının sırt bölgesinde bir omurga bulunur, kafatası ve sinir sistemleri gelişmiştir.
  •      İç iskeletleri kıkırdak ve kemikten oluşur.
  •      Kapalı kan dolaşımı görülür, solunum gazları hemoglobinle taşınır.
  •      Tüm üyelerinde ağızla başlayıp anüsle sonlanan sindirim sistemi bulunur.

1.Balıklar:

  •      Solungaç solunumu yaparlar.
  •      Kalpleri bir kulakçık bir karıncıktan oluşur.
  •      Soğukkanlı hayvanlardır.
  •      Genellikle dış döllenme dış gelişme görülür.
  •      Azotlu boşaltım atığı amonyaktır.
  •      Balıklar çenesiz, kıkırdaklı ve kemikli olmak üzere üçe ayrılır.
  •      Çenesiz balıkların çene ve dişleri yoktur.
  •      Kıkırdaklı balıklarda iç döllenme görülür. Köpek balığı ve vatoz bu gruptadır.
  •      Kemikli balıkların yüzme kesesi ve pulları vardır.

2.İki Yaşamlılar:

  •      Hem karada hem suda yaşarlar, başkalaşım (metamorfoz) geçirirler.
  •      Kalpleri iki kulakçık bir karıncıktan oluşur, soğukkanlı canlılardır.
  •      Solungaç, deri ve akciğer solunumu olmak üzere üç tip solunum görülür.
  •      Azotlu boşaltın atıkları üredir.
  •      Genellikle dış döllenme dış gelişme görülür.
  •      Semender, kurbağalar bu grubun üyeleridir.

3.Sürüngenler:

  •      Genelde karada yaşarlar, soğukkanlı canlılardır.
  •      Akciğer solunumu yaparlar.
  •      Kalpleri iki kulakçık bir karıncıktan oluşur, karıncıkta yarım ay perdesi vardır.
  •      İç döllenme dış gelişme görülür.
  •      Vücutları pullarla kaplıdır.
  •      Kertenkele, timsah, kaplumbağa, yılan bu gruptadır.

4.Kuşlar:

  •      Akciğer solunumu yaparlar.
  •      Kalplerinde iki kulakçık iki karıncık vardır, kirli ve temiz kan birbirine karışmaz.
  •      Sıcakkanlı canlılardır.
  •      Vücutları tüylerle kaplıdır.
  •      Kemiklerinin içine uzanan hava keseleri vardır.
  •      Dişleri yoktur. Taşlık denilen yapıda mekanik sindirim gerçekleşir
  •      Azotlu atıkları ürik asittir.
  •      İç döllenme dış gelişme vardır. Yavru bakımı görülür.

5. Memeliler:

  •      Akciğer solunumu görülür. Alveol bulunan akciğerler memelilere özgüdür.
  •      Vücutları kıllarla kaplıdır.
  •      Kalpleri iki kulakçık ve iki karıncıktan oluşur. Kirli ve temiz kan birbirine karışmaz. Sıcakkanlı canlılardır.
  •      Azotlu atıkları üredir.
  •      Ter ve yağ bezleri vardır.
  •      İç döllenme iç gelişme görülür.
  •      Olgun alyuvarları çekirdeksizdir (memelilere özgüdür).
  •      Kaslı diyafram bulunur.
  •      Yavru bakımı vardır. Dişilerinde süt bezleri vardır ve yavrularını sütle beslerler.
  •      Memeliler gagalı, keseli ve plasentalı olarak üç gruba ayrılır.

Gagalı memeliler; ornitorenk ve dikenli karınca yiyen bu gruptadır. Diğer memelilerden farklı olarak yumurta ile çoğalırlar.

Keseli memeliler; koala, kanguru bu gruptadır. Gelişimini tamamlamadan yavru annenin karın kısmında bulunan bir keseye geçer ve bu kesedeki süt bezlerinden beslenerek gelişir.

Plasentalı memeliler; yarasa, balina, yunus, fok, kirpi, fil, maymun ve insan bu gruptadır. Gelişimlerini rahimde tamamlarlar. Anne ve embriyo arasındaki madde alışverişi plasenta adı verilen bir yapı ile gerçekleşir.

                                      VİRÜSLER

     Tek çeşit nükleik asit ve protein kılıftan (kapsit) oluşan zorunlu hücre içi parazittirler. Her virüs çeşidinin konağı farklıdır.

     Hücre zarı, organel, sitoplazma gibi yapıları yoktor.

     Virüsler pH, radyasyon, yüksek sıcaklık, kimyasal maddeler gibi faktörlerden etkilenir, mutasyona uğrayabilirler.

     Kendine özel hücrenin içinde o hücrenin metabolizmasını kullanarak ürerler, hücre dışında kristalleşirler. Bu yüzden canlıların sınıflandırılmasına dahil değillerdir.

     Virüslerin enzim sistemleri yoktur buyüzden antibiyotiklerden etkilenmezler. Hücrelerimiz tarafından üretilen interferonlar virüslere karşı bağışıklık kazanmamızı sağlar.

     Bazı virüslerde protein kılıfın dışında ek olarak lipit, glikoprotein yapılı viral zarf bulunur.

     Bakteri hücrelerinin içinde çoğalan virüslere bakteriyofaj veya faj denir.

     Bakterilerin çoğalması litik ve lizogenik döngü ile gerçekleşir.

Litik Döngü:

  •   Virüs bakteri hücre zarındaki reseptöre bağlanır. Virüsün kuyruğunda bulunan enzim bakterinin hücre duvarını ve zarını eritir ve virüs DNA’sı bakteri hücresine girer.
  •   Virüs DNA’sı bakteri DNA’sını hidroliz eder, bakteri metabolizmasını ele geçirir, kendini eşler ve protein kılıflar üretir.
  •   DNA’lar protein kılıfların içine girer ve yeni bakteriyofajlar oluşur. Bakteriyofajlar bakterinin hücre zarını ve duvarını parçalayarak serbest kalır.

Lizogenik Döngü:

  •   Bakteri hücresine giren faj DNA'sı dairesel bir yapı kazanır. Faj DNA'sı bakteri DNA'sına bağlanır.
  •   Bakteri hüresinin her bölünmesinde faj DNA'sı da onunla birlikte eşlenip çoğalır.
  • Bazı fajlar uzun süre lizogenik döngüde kalır Bazıları ise çevresel etkilerle lizogenik döngüden çıkıp litik döngüye geçer ve konak hücreyi patlatarak serbest